Bạn biết gì về ngày tết thanh minh? Đây vốn là một phong tục truyền thống mang đậm nét văn hóa người Việt. Gắn liền với đạo đức của con người, là dịp để con cháu hướng về tổ tiên, cội nguồn. Vậy nguồn gốc, ý nghĩa ngày tết thanh minh ra sao? Tết thanh minh 2023 vào ngày nào? Bài cúng tết thanh minh cần chuẩn bị những gì? Để tìm câu trả lời mời bạn cùng ngayam.com tham khảo nội dung dưới đây.
Nội dung bài viết
Nguồn gốc ngày tết thanh minh
Tết thanh minh bắt nguồn từ Trung Quốc và diễn vào thời Xuân Thu hằng năm. Theo truyền thuyết kể lại rằng, lúc bấy giờ có vị vua Tân Văn Công gặp phải loạn lạc nên phải bỏ nước lưu vong khắp nơi. Trong thời gian lưu vong này, vị vua được hiền sĩ Giới Tử Thôn hộ tống và hiến kế sách để trốn nạn.
Một hôm trên đường lánh nạn, sức khỏe gần như cạn kiệt bởi lương thực không còn. Ngay lúc này hiền sĩ Giới Tử Thôi liền dùng con dao phong thần cắt một miếng thịt ở đùi để làm thức ăn cho vị vua Tấn Văn Công. Khi ăn vị vua này cảm thấy mùi thịt trong thức ăn khác lạ nên thăm dò.
Ngay sau đó nhà vua vô cùng xúc động và ghi lòng tạc dạ. Trở qua bao gian truân nguy hiểm trong cuộc lánh nạn. Cuối cùng vị vua này cũng giành lại được ngai vàng. Khi vừa trở lại ngôi vua, Tấn Văn Công phong thưởng rất nhiều cho những ai từng giúp đỡ ngài. Tuy nhiên ông lại quên đi công sức của hiền sĩ Giới Tử Thôi.
Thay vì oán giận thì Giới Tử Thôi đưa mẹ già về núi Điền Sơn ở ẩn. Mãi đến sau này, nhà vua mới nhớ đến Giới Tử Thôi và cố tìm Giới Tử Thôi để ban thưởng. Tuy nhiên Giới Tử Thôi không ham phú quý, không chịu rời bỏ Điền Sơn.
Trong lúc tức giận, nhà vui ban lệnh đốt rừng, nơi Giới Tử Thôi và mẹ già đang cư trú nhằm thúc ép Giới Tử Thôi phải ra nhận thưởng. Tuy nhiên Giới Tử Thôi nhất định từ chối. Cuối cùng cả 2 mẹ con điều chết cháy trong đám hỏa hoạn đó.
Khi nhà vua biết tin Giới Tử Thôi chết, ngài rất đau buồn liền lập miếu thờ và ban lệnh dân gian chỉ ăn đồ nguội trong 3 ngày để tưởng nhớ công lao mà Giới Tử Thôi đã dành cho ngài. Từ đó nhà vua lấy ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hằng năm làm ngày tết thanh minh. Ngày tưởng nhớ đến sự hi sinh của người đã khuất.
Ý nghĩa ngày tết thanh minh
Tuy tết thanh minh không phải là ngày lễ lớn trong năm. Nó lại mang đậm nét văn hóa của người Việt. Đây là phong tục truyền thống gắn liền với cuộc sống và đạo đức của con người Việt Nam.
Theo phong thủy tâm linh, ngày thanh minh là ngày con cháu làm tròn đạo hiếu với gia tiên. Ngày tưởng nhớ công lao các bậc sinh thành đã hi sinh và duy trì thế hệ con cháu mai sau. Trong ngày thanh minh, mọi người thường chuẩn bị lễ vật tươm tất như đèn, nhang, hoa quả để dâng lên gia tiên.
Tất cả lễ vật được bày trí trước phần bia mộ người mất. Kèm lời khấn vái mong tổ tiên phù hộ con cháu bình an may mắn trong cuộc sống. Lễ cúng vái này được nhiều người gọi là tảo mộ. Sau khi cúng vái, tàn nhang con cháu dọn dẹp sạch xung quanh mộ tổ tiên đã khuất.
Tảo mộ trong tết thanh minh giúp con cháu nhớ đến cội nguồn, tổ tiên. Là ngày để các thế hệ con cháu sum vầy bên nhau. Cùng nhau báo hiếu các bậc sinh thành đã khuất.
Lưu ý: Đặc biệt trong năm, những gia đình muốn khai quật hay xây dựng mồ mã chỉ đợi đến ngày thanh minh mới được phép động thổ. Điều này là nguyên tắc được ông bà xưa ta quy ước, tránh gặp phải tai ương, xui xẻo. Đồng thời mang lại cho con cháu phần mộ động thổ.
Ngày thanh minh 2023 vào ngày nào?
Theo quy ước của ông bà xưa, ngày tết thanh minh diễn ra từ ngày mùng 3.3 âm đến hết tháng 3 âm. Như vậy trong năm 2023 này, ngày thanh minh bắt đầu vào thứ 7 ngày 22/4/2023 dương lịch.
Lưu ý: Sang tháng 4 âm là quý bạn không được tảo mộ, sửa sang phần mộ của gia tiên nhé. Hãy tranh thử sửa chữa ngôi mộ trong vòng tháng 3 âm lịch thôi. Sang tháng 4 hoàn toàn không tốt cho gia chủ.
Trong ngày này, con cháu cùng hướng về tổ tiên, cội nguồn. Họ đi tảo mộ, dọn dẹp ngôi mộ của người đã khuất. Lưu ý: trước khi tiến hành tảo mộ, gia chủ cần chuẩn bị mâm lễ vật gồm đèn, nhang, hoa quả dâng lên người khuất. Mong tổ tiên nhận và phù hộ con cháu luôn khỏe mạnh, bình an và phát tài phát lộc.
Đặc biệt những gia đình mới tu sửa phần mộ tổ tiên. Thì nên thực hiện trong những ngày thanh minh này. Tránh phạm vào đại kỵ trong tâm linh thờ cúng, cõi âm.
Bài cúng tết thanh minh 2023
Sắm lễ thường gồm:
- Mâm cơm cúng đầy đủ gồm xôi, gà, canh măng, miến xào.
- Hương, hoa, đèn, trầu cau, tiền vàng, hoa quả.
Tùy theo vùng miền cũng như kinh tế của mỗi gia đình mà mâm cơm cúng thanh minh có sự khác biệt. Không bắt buộc nhà nào cũng phải giống nhau nhé. Quan trong là lòng thành mà con cháu dâng kính gia tiên mà thôi.
Văn khấn cúng thanh minh ngoài mộ
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con Kính lạy Hương linh………………(Hiển khảo, Hiển tỷ hoặc Tổ Khảo………….
Hôm nay là ngày.………….
Nhân tiết:………………………….
Tín chủ (chúng) con ……………………………
Ngụ tại:…………………….
Chúng con và toàn thể gia đình con cháu, nhờ công ơn võng cực, nền đức cao dầy, gây dựng cơ nghiệp của………….. chạnh lòng nghĩ đến âm phần ở nơi hoang vắng, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương kính dâng trước mộ, kính mời chân linh……………………lai lâm hiến hưởng.
Chúng con xin phép được sửa sang phần mộ, bồi xa, bồi thổ, tu sửa minh đường hậu quỷ cho thêm vững chắc. Nhờ ơn Phật Thánh phù trì, đội đức trời che đất chở, cảm niệm Thần linh phù độ, khiến cho được chữ bình an, âm siêu dương thái. Con cháu chúng con xin vì chân linh..……..Phát nguyện tích đức tu nhân, làm duyên, làm phúc cúng dâng Tin Bảo, giúp đỡ cô nhi quả phụ, tế bần cứu nạn, hiếu thuận tông nhân để lấy phúc này hướng về Tiên Tổ.
Cúi xin linh thiêng chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì con cháu, qua lại soi xét cửa nhà. Che tai cứu nạn, ban tài tiếp lộc, điều lành mang đến, điều dữ xua đi. Độ cho gia đạo hưng long, quế hờ tươi tốt, cháu con vinh hưởng lộc trời, già trẻ nhuần ơn Phật Thánh.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Sau khi khấn xong, đợi hết 2/3 tuần hương, lúc này mọi người tiến hành đi tạ lễ, hóa vàng, xin lộc và trở về nhà làm lễ gia thần và gia tiên ở nhà.
Văn khấn cúng thanh minh trong nhà
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con lạy gia tiên tiền tổ, họ hàng nội ngoại hai bên gia tộc họ…
Con lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà, cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia
Hôm nay là ngày… tháng… năm…
Nay con giữ việc phụng thờ tên là…, tuổi…, sinh tại xã…, huyện…, tỉnh… cùng toàn gia, trước bàn thờ gia tiên cúi đầu bái lễ.
Kính mời thổ công Táo quân đồng lai cách cảm.
Kính dâng lễ bạc: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng phẩm vật lòng thành nhân dịp tiết Thanh Minh, kính mời hương hồn nội ngoại tổ tiên, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và hưởng lễ.
Con thành tâm thành kính cúi xin gia tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì, đề tâm xếp nếp, vuốt ve che chở cho đại gia đình con bình an, thịnh vượng, ba tháng mùa hè chín tháng mùa đông đều mát mẻ, tốt tươi. Điều lành mang lại, điều dữ mang đi cho công việc của gia đình con đều thuận buồn xuôi gió, gặp nhiều may mắn.
Chúng con kính dâng lễ bạc tâm thành, cúi xin gia tiên chứng minh chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia quyến.
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Cần làm gì trong ngày tết thanh minh?
Đối với người Việt, ngày thanh minh là ngày để con cháu hướng về tổ tiên, cội nguồn. Tuy đây không phải là ngày lễ lớn. Nhưng gắn liền trong cuộc sống của con người, dân tộc Việt Nam.
Thường vào ngày mùng 3.3 âm mọi người chuẩn bị lễ vật tươm tất và thắp hương ngoài ngôi mộ người mất. Sau đó dọn dẹp sạch sẽ khu mộ, vun đắp thêm đất mới nhằm bày bỏ thành kính với tổ tiên. Mong tổ tiên phù hộ con cháu được khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn và thành công trong cuộc sống.
Sau khi tảo mộ xong, các thành viên chuẩn bị mâm cơm tươm tất dâng cúng bàn thờ gia tiên. Đây là lúc các thành viên con cháu sum vầy bên nhau, trò chuyện. Đồng thời gắn kết bền chặt tình nghĩa huyết thống trong gia đình.
Lời kết
Chúng tôi vừa chia sẻ đến các bạn ngày tết thanh minh năm 2023 là ngày nào? Gia chủ nào đang dự tính sửa sang lại ngôi mộ của gia tiên thì hãy nắm rõ thời gian tiến hành cũng như bài cúng tảo mộ. Có như thế cuộc sống của con cháu mai sau sẽ tràn ngập may mắn, tài lộc.
Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo là chính!
